Zo maar een straat in Harlingen
de GROTE KERKSTRAAT

De straten van de stad lijken wel uitgestorven. Op zondagochtend kun je in de Voorstraat een kanon afschieten. Of waar dan ook in de binnenstad, festivals daargelaten.
Dat is in het verleden wel een ander geweest. De Voorstraat, toen nog water, werd vroeger wekelijks een grote groentemarkt gehouden, waarvoor de producten met boot werden aangevoerd. Dagelijks werd er vis verhandeld. In 1850 waren er maar liefst 75 toppunten v...oor jenever en bier. De Wisselmarkten trokken van heinde en verre bezoekers.
Dat geldt ook voor de Grote Kerkstraat, met name op zondag. Dan trokken gelovigen, eerst katholiek, later protestant, in groten getale, door deze straat omhoog naar de kerk. Er waren regelmatig processies, begrafenissen en huwelijken, die de Harlingers naar Almenum trokken. Hele families, op hun paasbest, paradeerden in vroomheid omhoog.
Rond 1800 is Harlingen 70% Nederlands Hervormd en de gemeente heeft vier dominees in dienst, als de magistratuur, de patriciërs en het kerkbestuur besluiten dat de oude Middeleeuwsee koorkerk op instorten staat en moet worden afgebroken.. De toren, net als bij het raadhuis, liet men staan, de nieuwe kerk zou een kruiskerk worden. Protestanter dan een koorkerk.
Harlingen volgde hier Amsterdam, waar ook kruiskerken werden gebouwd.
Als U in het midden van de Heiligeweg gaat staan, wel uitkijken voor het verkeer. En omhoog kijkt naar de “Nieuwe Kerk”, kunt U goed zien, dat de kerk op een heuvel, niet op een terp, ligt. U kunt zich dan ook voorstellen, wat zich hier, gedurende honderden jaren, heeft afgespeeld. Massale kerkgang. Op zondag twee maal.
Devoot paraderen in de zondagse kleren.
Tijdens de opening van de Nieuwe Kerk namen meer dan drieduizend belangstellenden en genodigden deel. Waaronder, volgens de lokale journalisten, enkele Israëlieten.
Al hun laarzen, schoenen, klompen en sloffen hebben hier de straatstenen beroerd.