LOKALE GESCHIEDENIS, MEMO 2
Het
jaar, 777 na Chr., waarin de eerst houten kerk op Almenum is gebouwd, is
fictief. Het geeft vooral het belang aan van getallen in de vroeg-christelijke
kerk en het getal zeven speelt in de Bijbel, bijvoorbeeld bij de Schepping in 7
dagen en de zevende hemel, een belangrijke rol. Het is een heilig, geluk
brengend getal. Dit gekoppeld aan de wijding aan St. Michael gaf de kerk status
en kracht. Het zelfde doet zich voor bij de stadsrechten, die Harlingen/Harns
zou bezitten. Deze stadsrechten, zeer belangrijk voor de economische
ontwikkeling en plaatselijk bestuur, zijn volgens de officiële
geschiedschrijving in het jaar 1234 verleend. Ook hier veeleer een “magisch
jaartal”. Er zijn geen originelen of kopieen overgeleverd, niet vreemd
overigens, en geschiedenis heeft de neiging zichzelf te bevestigen. Vraag
blijft, wie de stadsrechten heeft verleend. Houden we het jaar 1234 aan, dan
betekent dit, dat de rechten, zijn verleend in een periode, die bekend staat als
“de Friese Vrijheid”. Er was weinig tot geen invloed van de Duitse Keizer,
waartoe Friesland behoorde, of de leenheren in Holland, die bij Warns dramatisch
werden verslagen. Deze periode van relatieve autonomie duurde op dat moment al
een aantal duizenden jaren. De Romeinen gebruikten de Friezen liever als
soldaat, dan ze tot tegenstander te maken. Voor een veldslag doorliepen de
krijgers, die naakt waren, zich hadden beschilderd en hun haar met leem tot een
hanenkam hadden gekneed, een ritueel, waardoor ze in een fanatieke en
krijgslustige trance kwamen. In Friesland zijn meerdere Romeinse munten
gevonden, meegebracht door Friezen, die in den vreemde voor Rome hadden
gevochten.
REDBAD ZIET AF VAN DE
DOOP
Friesland werd geregeerd door regionale vorsten, die
waarschijnlijk net als Karel de Grote, van stad naar stad, trok en zo zijn
keizerrijk tot een eenheid smeedde. Een bekende Friese vorst is “Redbad”, die
hof hield in de periode dat het christendom, in de vorm van missionarissen, hier
binnendrong. Het verhaal gaat dat een christelijke zendeling Redbad had
overgehaald om zich te laten dopen. Een belangrijk moment, want dan zouden al
zijn onderdanen ook overgaan tot het nieuwe, christelijke geloof en de oude
heidense goden en godinnen zou afzweren en uitbannen. Volgens de overlevering
zou Redbad in een beek door een priester worden ondergedompeld. Een
massa-bijeenkomst, met een delegatie van de kerk uit Rome en Redbad's vrouw,
kinderen en getrouwen. Al in het water staand stelt hij de priester nog een
laatste vraag. “Waar gaat mijn ziel naartoe na mijn dood.” De priester
antwoordt: “Als U gedoopt bent, komt uw ziel in de hemel.” “En waar zijn mijn
voorvaderen?”, vraagt Redbad. “Die zijn terecht gekomen in de hel.” Redbad
besluit op dat moment om zich niet te laten dopen. Hij is liever samen met zijn
voorouders in de hel, dan alleen in de hemel.
Friezen, net als Kelten en Germaanse stammen, zagen
wouden en woudreuzen als heilig en door de voorvaderen en goden bewoond.
Bepaalde gedeelten hadden een hoge status en werden door de Friezen gebruikt om
samen te komen voor het nemen van belangrijke besluiten en zaken van leven en
dood; maar ook van uitwisseling (huwelijken), handel en competitie. De plekken
zijn nog wel bekend (tussen Franeker en Harlingen en “het Schakenbosch”, bij
Heemskerk), maar bomen staan er niet meer. De wouden van Friesland zijn hier
verdwenen. Wat rest is een boomgaard bij Herbayum, die opgewaardeerd is tot bos.
Hetzelfde geldt voor de hagen en heggen, die in Friesland het landschap
bepaalden. Julius Caesar prees hun militaire waarde. De hagen waren zo hoog en
meters diep, dat het voor zijn soldaten onmogelijk een nederzetting binnen te
dringen. In Noord-West Friesland heeft ruilverkaveling en schaalvergroting deze
belangrijke natuurwaarde, tot armetierige proporties
teruggebracht.
Maar
mocht het jaartal kloppen en is aan “Herlinghe” in 1234 stadsrecht verleend, dan
heeft gemeente en middenstand een kans laten lopen. In 2011, namelijk, bestond
de stad 777 jaar!
Een
jubeljaar, waar geen ruchtbaarheid aan werd gegeven.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten