STONEHENGE DECODED

Stonehenge is het belangrijkste megalitische monument van Engeland en Noord-west Europa. Het heeft bezoekers en onderzoekers al eeuwen gefascineerd en in de loop der tijden kwamen de meest fantastische verklaringen in omloop. Zo zou het monument gebouwd zijn door de tovenaar Merlijn, die de kolossale stenen door de lucht liet vliegen; door de Keltische druïden, die er mensenoffers brachten tot de verklaring dat Stonehenge een prehistorische, astronomische computer zou zijn. Al in de Middeleeuwen had men ontdekt, dat op de langste en kortste dag de opkomende zon op een centrale plek in het monument zichtbaar werd.

Wanneer je bij een bezoek aan dit monument een gids koopt, word je de geschiedenis van Stonehenge uitgelegd. Begonnen als een cirkelvormige gracht ( circa 3000 voor Chr.), werden aan de binnenzijde 57 gaten gegraven. Hierin stonden waarschijnlijk houten palen. Zo'n 500 jaar later werden de gaten dicht gemaakt en begon men met de bouw van het kolossale monument. Bepaalde stenen werden zelfs uit Wales geïmporteerd. Het monument kreeg zijn unieke vorm, met zg. trilathons (zwevende stenen). Vanaf de rivier de Avon liep er een “avenue” naar Stonehenge, die waarschijnlijk is gebruikt om de stenen te transporteren. Het heiligdom kreeg rond 2500 voor Chr. zijn huidige vorm en het raakte als heiligdom na verloop van de daaropvolgende eeuwen in verval. Wat er resteert is nog steeds een imposante stenen constructie, die miljoenen bezoekers trekt van over de gehele wereld.

Een zesjarig onderzoek, dat onlangs werd afgerond, zet de klassieke theorie op zijn kop. Zo werd aangetoond, dat de Aubrey-gaten (genoemd naar de 17e eeuwse ontdekker) al vanaf het begin met stenen waren opgevuld. De stenen uit Wales, die vijfhonderd jaar later werden gebruikt om Stonehenge zelf te bouwen. De Aubrey-gaten waren gevuld met crematieresten (vooral mannen), hetgeen betekende dat Stonehenge waarschijnlijk voor begrafenisceremonies werd gebruikt. De “Avenue”, de weg van het monument naar de rivier de Avon, zou een processieweg kunnen zijn geweest.

Stonehenge ligt in een gebied, dat bezaaid is met stenen monumenten, grafheuvels en heuvelforten. In de vorige eeuw onderzochten archeologen het nabijgelegen “Durrington Henge”.

Zij toonden aan dat hier een houten equivalent van Stonehenge moet hebben gestaan. De hypothese kwam naar voren, dat Durrington en Stonehenge met elkaar verbonden waren. Durrington zou de plek zijn, waar het leven werd vereerd, door het, vergankelijke, hout. Stonehenge zou dan het monument voor de dode voorvaderen zijn. Vastgelegd in onvergankelijk steen.

Verder onderzoek toonde aan dat nabij Durrington een neolithisch dorp van zo'n duizend huizen heeft gestaan. Het grootste, dat in Noord-Europa is opgegraven. Verder vond men kolossale hoeveelheden varkensbeenderen, gecombineerd met honderden pijlpunten. De varkens waren over het algemeen 9 maanden oud. Durrington moet 2500 v. Chr. een cultuscentrum zijn geweest, waar grote groepen mensen in de winterperiode bij elkaar kwamen en grote hoeveelheden varkensvlees consumeerden. Ook de verbinding met de rivier werd gevonden. Het bleek een dertig meter brede weg te zijn.

Werkend vanaf Stonehenge vond men aan de oever van de Avon een plek, waar vier stenen hadden gestaan, die het begin van de ceremoniële weg aangaf.

Ook de “Cursus” kon worden verklaard. Ook dit was in feite een brede weg, die naar opnieuw een grafheuvel leidde. De “Cursus” kreeg zijn naam ondat men in de Middeleeuwen dacht dat de Romeinen hier paardenrennen hielden. Het bouwwerk was ouder dan Stonehenge en waarschijnlijk na de bouw van de steencirkel in onbruik geraakt. De archeologen vonden plekken, waar grote houten stellages hebben gestaan. Werden hierop de lichamen van voorname overledenen gelegd?

In ieder geval stond het landschap en de monumenten met elkaar in verband. Ze maakten onderdeel uit van een ritueel, dat leven en dood symboliseerde. Stonehenge was de dodenakker, waar de as en de crematieresten werden begraven. Op de kortste dag verscheen de zon boven een bepaalde steen. De perfecte dag om leven en dood te vieren en te herdenken. Daarna ging men terug naar Durrington om, net als nu nog gebruikelijk is, het leven te vieren met een feestmaal. Durringston's “Woodhenge” en Stonehenge zijn beide ongeveer 4500 jaar geleden gebouwd. Maar de plek is waarschijnlijk ook voor die tijd als cultuscentrum in gebruik geweest. De cirkel moet misschien nog wel worden vergroot. Avebury, de grootste steencirkel in Engeland; Silbury Hill (een artificiëlele heuvel) en West-Kenneth Long Barrow (een imposant lang-graf) liggen op loopafstand. Stonehenge e.o. hebben nog lang niet alle verbanden en geheimen prijsgegeven.