De nieuwe koning

Op mijn tweede trektocht in de Himalaya ontmoette ik een wat oudere gids, die onze “track” begeleidde. Omdat we alle twee van een gemoedelijk tempo hielden, liepen we in de loop van de dag gezamenlijk achteraan. Hij was trots op de schoonheid van zijn land en omdat ik, in zijn ogen, oprecht geïnteresseerd was in zijn land, vertelde hij me onderweg verhalen over heilige bergen, wraakzuchtige goden en verborgen valleien. Op een avond vroeg ik hem naar de betekenis van de politieke graffiti op de huizen. Omstandig begon hij me de tegenstellingen uit te leggen tussen etnische groepen, kasten en westerse invloeden. Maar de belangrijkste oorzaak van de problemen waar Nepal voor stond, was, naar zijn mening, de veranderde rol van de koning. “Ik heb de oude koning nog gekend. Hij bezocht zijn hele rijk … te voet! Er was geen dorp of tempel, die hij niet kon bereiken. Door zijn reizen en zijn gesprekken met gewone mensen, was hij in staat om eenheid te behouden. Nepal ligt ingeklemd tussen China en India en verdeeldheid zou het kwetsbaar maken.” Hij legde wat houtsplinters op het vuur. “Zijn zoon brak met die gewoonte. Hij wenste als vorst rondgedragen te worden en omdat het vervoer met een draagstoel erg veel organisatie vroeg en veel mankracht behoefde om deze mobiele troon de bergen op en af te dragen, bezocht hij vooral de steden in de Centrale Vallei. Het gevolg was, dat de koning Kathmandu amper meer verliet en daarom geen voeling meer had met het wel en wee van zijn onderdanen. In ieder geval veel minder dan zijn geliefde vader.” Hij greep een talisman, die om zijn nek hing en prevelde een tijdje voor zich uit. “En dan hebben we nu een nieuwe koning. Deze gaat met de moderne tijd mee en legt al zijn bezoeken af … per helikopter!” Zijn boodschap was mij duidelijk. Tijdens een dynastiek koningschap, doen zich ontwikkelingen voor, die tot de uiteindelijke ondergang zullen leiden. Oorzaak de totale vervreemding van de “drie-dimen-sionale” wereld, die ons wel en wee bepaald.

Ik bezocht Nepal in de tachtiger jaren. In de jaren daarna wer-den de interne spanningen van de, omvangrijke, koninklijke fa-milie de kroonprins te veel. “In een vlaag van verstandsver-bijstering” maaide hij zijn ouders met een machinegeweer neer, doodde en verwondde omstanders en kwam zelf om het leven.