Heavy Watergate: The War Against Cold Fusion

Heavy Watergate: The War Against Cold Fusion - Watch Free Documentary Online - Steven R. Naft, Michael Bennett, Tim Crawford, Irv Holender

On March 23, 1989, respected chemists, Dr. Stanley Pons and Dr. Martin Fleishman made an announcement that rocked the world of science.

Their tabletop experiments with heavy water, a renewable resource readily available in ocean water, yielded enormous amounts of heat energy. Appropriately named, “Cold Fusion,” this breakthrough challenged many basic scientific concepts.

In response, a group of powerful physicists, heavily reliant upon government funding for their hot fusion research, leveled an unprecedented smear campaign against Pons, Fleishman and the entire field of Cold Fusion science. Was the discovery of Fire From Water too good to be true? Or was it the discovery of the millennium?

Supernatural Science: Previous Lives

Supernatural Science: Previous Lives - Watch Free Documentary Online - BBC, Sacha Baveystock

Millions believe in reincarnation. Is there proof that is really happens?

Do people pass through many lifetimes and can they bring back memories from having lived before?

Therapies now encouraging people to relive their violent moments of their deaths in previous lives.

But what can be known for certain. Scientists are trying to assess the evidence from those who’ve claimed to have live before.

Will they proof the case for reincarnation and reveal what brings those memories to the human mind?

Albert Einstein: How I See the World

Albert Einstein: How I See the World - Watch Free Documentary Online - PBS, Laura Nathanson, Kirk D'Amico, Richard Kroehling (director), William Hurt (narrator)

A video retrospective on the life of the famous patent clerk-turned-physicist. Rare photos and news footage, together with excerpts from his personal diaries, bring to life not only the man, but the world in which he lived as well. Narrated by William Hurt.

Genius: Pythagoras

Genius: Pythagoras - Watch Free Documentary Online - Ruth Wood, Jeremy Freeston (director), Bob Sessions (narrator)

Pythagoras (fl. 530 BCE) must have been one of the world's greatest men, but he wrote nothing, and it is hard to say how much of the doctrine we know as Pythagorean is due to the founder of the society and how much is later development.

The word Genius perfectly describes Pythagoras; at times his ideas and theories were so radical, they were considered dangerous or subversive by the rulers of their day.

Set against the backdrop of Ancient Greece, this film tells the story of a true genius. Immortalized in the popular imagination by a single mathematical theorem, Pythagoras' place in history was assured.

The story of Pythagoras is one of innovation, change, determination and sheer genius. As an accurate picture of his life emerges, it is clear that there was more to this great man than one single, simple truth - here was a great mathematician, philosopher and political leader.

It is also hard to say how much of what we are told about the life of Pythagoras is trustworthy; for a mass of legend gathered around his name at an early date.

Sometimes he is represented as a man of science, and sometimes as a preacher of mystic doctrines, and we might be tempted to regard one or other of those characters as alone historical.

Arithmetic, Population, and Energy

Arithmetic, Population, and Energy - Watch Free Documentary Online - Albert Bartlett

Albert A. Bartlett is Professor Emeritus in Nuclear Physics at University of Colorado at Boulder. He has been a member of the faculty of the University of Colorado since 1950. He was President of the American Association of Physics Teachers in 1978 and in 1981 he received their Robert A. Millikan Award for his outstanding scholarly contributions to physics education.
Dr. Bartlett has given his celebrated lecture, Arithmetic, Population and Energy over 1,600 times. His collected writings have been published in the book, "The Essential Exponential! For the Future of Our Planet".

IS THERE A CREATOR

http://youtu.be/Ja4ETlshct4

Hosted by Morgan Freeman, Through the Wormhole will explore the deepest mysteries of existence - the questions that have puzzled mankind for eternity. What are we made of? What was there before the beginning? Are we really alone? Is there a creator? These questions have been pondered by the most exquisite minds of the human race. Now, science has evolved to the point where hard facts and evidence may be able to provide us with answers instead of philosophical theories. Through the Wormhole will bring together the brightest minds and best ideas from the very edges of science - Astrophysics, Astrobiology, Quantum Mechanics, String Theory, and more - to reveal the extraordinary truth of our Universe.

PARALLEL WORLDS, PARALLEL LIVES

"My father never, ever said anything to me about his theories. I was in the same house with him for at least 18 years but he was a total stranger to me. He was in his own parallel universe. He was a physical presence, like the furniture, sitting there jotting down crazy notations at the dining room table night after night. I think he was deeply disappointed that he knew he was a genius but the rest of the world didn't know it." - Mark Everett.

http://youtu.be/ZnnA3sgMXCI

THE PRIZE - EPIC QUEST FOR OIL, MONEY AND POWER

http://youtu.be/Qspu35JG59Q

BRIEF UIT POLEN

http://youtu.be/_c6bqHONRMc

Hooligans: A Panorama Special

Hooligans: A Panorama Special - Watch Free Documentary Online - BBC, Panorama, Jeff Wilkinson, Stephen Barrett (narrator)

Secrets of The Mind

Secrets of The Mind - Watch Free Documentary Online - PBS, Nova, Melanie Wallace, Paula S. Apsell

Secrets of The Psychics

Secrets of The Psychics - Watch Free Documentary Online - PBS, Nova

Description

Are psychics power real or fake? This is a documentary that try to answer that question. Are some of us born with mysterious powers, able to move objects at will, read a person’s thoughts, even cure physical ailments with the power of the mind? Follow master magician James Randi as he uncovers the secrets about psychics.

Can psychics predict the future? Many people seem to think so. Others argue that, in most cases, so-called psychic experiences are really misinterpretations of events. In this episode of NOVA, magician and confirmed skeptic James Randi challenges viewers to weigh the evidence for and against the existence of psychic phenomena.

james randi

What Are Dreams? - PBS, Nova

What Are Dreams? - Watch Free Documentary Online - PBS, Nova

Discovering Psychology - Episode 01: Past, Present, and Promise

Discovering Psychology - Episode 01: Past, Present, and Promise - Watch Free Documentary Online - Michele Korf, Philip Zimbardo

Episode 01: Past, Present, and Promise

This introduction presents psychology as a science at the crossroads of many fields of knowledge, from philosophy and anthropology to biochemistry and artificial intelligence. With Dr. Mahzarin Banaji of Harvard University and Dr. Emanuel Donchin of the University of Illinois.

100 Greatest Discoveries: The Origin and Evolution of Life

100 Greatest Discoveries: The Origin and Evolution of Life - Watch Free Documentary Online - The Science Channel, Michael F. Fountain, Bill Nye

Scientists have transformed the way we think and live throughout the centuries.

What are the most important scientific discoveries of all time? In no particular order, we present the top 100 in eight different categories.

Explore the universe, the world around you, the world under a microscopic, the Earth under your feet, the past, what makes you, developments in health, and how stuff works.

LESLIE E. ORGEL

CURIOSITY: DID GOD CREATE THE UNIVERSE

http://youtu.be/5bH1VfYcXoc

HELIGAN - SECRETS OF THE LOST GARDENS

http://youtu.be/j_Uf__Kw-Zc

WHY BIRDS SING

http://youtu.be/UN0-Z_OzfbA

Inspired by musician and eco-philosopher David Rothenberg’s book of the same title, this documentary explores the intriguing, charming, complex and often conflicting theories on why birds sing like they do and why humans are so attracted to the sound.
The film features contributions from musicians including Laurie Anderson, Jarvis Cocker and Beth Orton; enlightening and often startling analysis from some of the world’s most eminent birdsong scientists; a literary guide to birdsong in poetry; a bizarre birdsong-themed art ‘happening’; the creation of a new musical composition from the Afro-Celt Sound System, entirely made up of manipulated birdsongs; and a strange musical duet at New York’s Bronx Aviary, featuring humans and birds.

THE BIG PICTURE (CONSPIRACY REMIX)

http://youtu.be/c2gdeKqHtl8

For every question regarding our world, there is a conspiracy theory offered from some quarter claiming to address it. These conspiracy theories number into the hundreds and they are nearly always dead ends, or at best, lead to another conspiracy and so on, ad infinitum. Even though it’s become obvious to most that something is not quite right, and that some sort of global conspiracy does indeed exist, it is still hard to see exactly what it is, and where the truth really lies.

It is time the people of the world stood up and paid heed to the urgency and importance. Yet, you say, even if one were to do so, then how do we the ordinary individual, ever get to the bottom of this? And if we do ever get to the bottom of it, then what are we to do then? And those are both very good questions.

Well, the best way to start is to get all fluoride out of your diet and gain an understanding of history. Then learn to look at each news story from a global perspective. Disregard most of what the announcer tells you to believe, and place the event where it belongs, on the Global stage. Then ask yourself that old Greek adage – Cu Bono.

21 DECEMBER 2012; HET EINDE VAN DE WERELD?

http://youtu.be/-KGg0BWFb-4

INVISIBLE EMPIRE: A NEW WORLD ORDER DEFINED

http://youtu.be/NO24XmP1c5E

n the tradition of his first Internet blockbuster, Loose Change, which has had over 100 million visits, Jason Bermas has created yet another outstanding documentary film, Invisible Empire: A New World Order Defined.

This film documents very clearly that some of America’s most powerful elected officials, including all recent presidents, have been part of an international cabal to establish a socialist New World Order that would eradicate national sovereignty and many of the God-given freedoms vouchsafed in the Constitution of the United States, making all citizens mere slaves of the state.

It has an amazing collection of video footage of these leaders stating their unabashed ambitions to establishing this New World Order. It also shows just who is behind this international cabal and their nefarious intentions and true sinister nature. It is deeply troubling and very important.

Again, its relevance to Free Energy technology is two-fold. First, these same forces are behind many of the instances of suppression of breakthrough free energy, which would empower the individual, contrary to the NWO agenda to enslave. Second, the emergence of breakthrough free energy technologies will help unseat these criminals. It is a powerful antidote to the poison being administered.

Another point of relevance is that the film touches on the fact that Al Gore is one of the New World Order insiders helping to accomplish their objectives by politicizing climate change and using it as a reason to impose global carbon taxes; all while personally becoming super wealthy from his various involvements that include serious conflicts of interest. He should not be seen as a hero figure in the free energy movement.

AVALON

Avalon (probably from the Welsh word afal, meaning apple; see Etymology below) is a legendary island featured in the Arthurian legend. It first appears in Geoffrey of Monmouth's 1136 pseudohistorical account Historia Regum Britanniae ("The History of the Kings of Britain") as the place where King Arthur's sword Excalibur (Caliburnus) was forged and later where Arthur was taken to recover from his wounds after the Battle of Camlann. Avalon was associated from an early date with mystical practices and people such as Morgan le Fay.


Around 1190, Avalon became associated with Glastonbury, when monks at Glastonbury Abbey claimed to have discovered the bones of Arthur and his queen. It is in the work of Gerald of Wales we find this connection made for the first time and it clearly draws on Geoffrey:

What is now known as Glastonbury was, in ancient times, called the Isle of Avalon. It is virtually an island, for it is completely surrounded by marshlands. In Welsh it is called Ynys Afallach, which means the Island of Apples and this fruit once grew in great abundance. After the Battle of Camlann, a noblewoman called Morgan, later the ruler and patroness of these parts as well as being a close blood-relation of King Arthur, carried him off to the island, now known as Glastonbury, so that his wounds could be cared for. Years ago the district had also been called Ynys Gutrin in Welsh, that is the Island of Glass, and from these words the invading Saxons later coined the place-name 'Glastingebury'.^[12]

Though no longer an island in the twelfth century, the high conical bulk of Glastonbury Tor had been surrounded by marsh before the surrounding fenland in the Somerset Levels was drained. In ancient times.

ROXY MUSIC - AVALON: http://youtu.be/bpA_5a0miWk



VIDEO: LADY OF THE LAKE - http://youtu.be/5sPXOGGyFKM

VIDEO: ARTHUR AND MERLIN - http://youtu.be/SMUYDKBy5Cg

ALBRECHT DURER

Albrecht Dürer (Neurenberg, 21 mei 1471 - aldaar, 6 april 1528) was een Duits kunstschilder, tekenaar, maker van houtsneden en kopergravures, kunsttheoreticus en humanist uit de Noordelijke Renaissance.

ZELFPORTRET

Dürer is vooral bekend om zijn veelzijdigheid. Hij is de bezeten reiziger door Europa en Italië, niet alleen op zoek naar beelden van de Renaissance, maar ook naar natuurlijke fenomenen, die hij met veel aandacht vast weet te leggen. Naast een meesterlijk schilder is hij ook een geniaal graveur en schepper van houtsneden. Ook daar blijkt de invloed van de Gotiek. Dürer was ook meetkundige.
Dürer maakt samen met Matthias Grünewald (1475 - 1528), Lucas Cranach de Oudere (1472-1553) en Hans Holbein de Jongere (1497 - 1543) het kruim van de Duitse renaissance-schilderkunst uit. Zijn contacten met antiklerikale humanisten brengen hem tenslotte tot een Hervormingsgezind standpunt.

Tevens heeft hij zich beziggehouden met het ontwerpen van versterkingen voor steden. In 1527 verscheen zijn boek Etliche Unterricht zur Befestigung der Stadt, Schloss und Flecken. Hierin wordt beschreven hoe stadsmuren beter bestand gemaakt konden worden tegen het toen moderne kanonnenvuur. Hij stelde voor om grote, halfronde, naar buiten uitspringende torens te bouwen. Inwendig werden zij voorzien van overwelfde ruimten, eventueel onderverdeeld in meerdere verdiepingen. In deze ruimten konden het geschut en de bediening gedekt worden opgesteld. Zij worden over het algemeen beschouwd als voorlopers van het bastion. Door de enorme afmetingen van deze bouwwerken en de hoge kosten die men moest maken om een stad volgens Dürers methode te bevestigen, is zijn methode zelden op grote schaal in de praktijk gebracht. Van de Nederlandse steden wordt aangenomen dat Sittard op een versimpelde manier volgens de Dürermethode was versterkt. Fort Sanderhout, naast de voormalige Putpoort, is een overblijfsel van een bastei.
Tevens was Dürer schermleerling, en heeft in 1512 een boek uitgegeven waarin een groot aantal voorbeelden van het gebruik van diverse wapens worden gegeven. Hierbij is aandacht voor bastaardzwaard, "Messer", rondeeldolk en worsteltechnieken.

VIDEO: http://youtu.be/3ypwx88-1rs

Why Reading Matters

Why Reading Matters - Watch Free Documentary Online - BBC, Rita Carter (presenter)

Human beings were never born to read. This program seeks to understand how the brain, which has evolved no hardwired "reading center," made the leap to literacy; why reading well-crafted writing is so profoundly important to intellectual and emotional development; and whether the Internet, with its blogs and videos and games, is placing novels—a prime type of reading material for nurturing the capacity for empathy—at risk. Why Reading Matters is a trip into the space where neuroscience and literature overlap, a place where experiments involving fMRI and MEG imaging, talk of neuroplasticity and brain activation, experiences of stroke victims and people with mood disorders, and discussions of Wuthering Heights and Shakespeare’s trick of turning nouns and adjectives into verbs shed a brilliant light on the intricate interplay between mind, brain, and text. 

CALIGULA

Ancients Behaving Badly - Episode 01: Caligula - Watch Free Documentary Online - History Channel, Tom McCamus

The Bible Code: Predicting Armageddon

The Bible Code: Predicting Armageddon - Watch Free Documentary Online - History Channel, Decoding the Past, Matthew Asner, Danny Gold

PSYCHIATRY; INDUSTRY OF DEATH

http://youtu.be/ExPxawBa2Ao

WHAT MAKES US GOOD OR EVIL

http://youtu.be/u88lYs4FMTY

What makes us good or evil? It’s a simple but deeply unsettling question. One that scientists are now starting to answer.
Horizon meets the researchers who have studied some of the most terrifying people behind bars – psychopathic killers.
But there was a shock in store for one of these scientists, Professor Jim Fallon, when he discovered that he had the profile of a psychopath. And the reason he didn’t turn out to be a killer holds important lessons for all of us.
We meet the scientist who believes he has found the moral molecule and the man who is using this new understanding to rewrite our ideas of crime and punishment.

PsyWar: WAKE UP

This film explores the evolution of propaganda and public relations in the United States, with an emphasis on the elitist theory of democracy and the relationship between war, propaganda and class.

Includes original interviews with a number of dissident scholars including Noam Chomsky, Howard Zinn, Michael Parenti, Peter Phillips (Project Censored), John Stauber (PR Watch), Christopher Simpson (The Science of Coercion) and others.

A deep, richly illustrated study of the nature and history of propaganda, featuring some of the world’s most insightful critics, Psywar exposes the propaganda system, providing crucial background and insight into the control of information and thought.

http://youtu.be/NXg70qJQ6O0

THE LOST WORLD OF LAKE VOSTOK

http://youtu.be/maQhn96AhuI



It sometimes seems as if our planet has no secrets left – but deep beneath the great Antarctic ice sheet scientists have made an astonishing discovery. They’ve found one of the largest lakes in the world. It’s very existence defies belief. Scientists are desperate to get into the lake because its extreme environment may be home to unique flora and fauna, never seen before, and NASA are excited by what it could teach us about extraterrestrial life. But 4 kilometers of ice stand between the lake and the surface, and breaking this seal without contaminating the most pristine body of water on the planet is possibly one of the greatest challenges science faces in the 21st century.

In 1957 the Russians established a remote base in Antarctica – the Vostok station. It soon became a byword for hardship – dependent on an epic annual 1000km tractor journey from the coast for its supplies. The coldest temperature ever found on Earth (-89°C) was recorded here on the 21st July 1983. It’s an unlikely setting for a lake of liquid water. But in the 1970’s a British team used airborne radar to see beneath the ice, mapping the mountainous land buried by the Antarctic ice sheet. Flying near the Vostok base their radar trace suddenly went flat. They guessed that the flat trace could only be from water. It was the first evidence that the ice could be hiding a great secret.

But 20 years passed before their suspicions were confirmed, when satellites finally revealed that there was an enormous lake under the Vostok base. It is one of the largest lakes in the world – at 10,000 square km it’s about the extent of Lake Ontario, but about twice as deep (500m in places). The theory was that it could only exist because the ice acts like a giant insulating blanket, trapping enough of the earth’s heat to melt the very bottom of the ice sheet.

SERPENT MOUND (OHIO).

VIDEO: http://youtu.be/518cJMgDrss

Serpent Mound is een (pre)historische beeltenis van een slang die zich bevindt langsheen de Ohio Brush Creek in het zuiden van de staat Ohio, op het plateau van de gelijknamige krater - ook wel Serpent Mound Disturbance genoemd. Serpent Mound is circa 400 meter lang en 90 centimeter hoog en wordt de eerste keer vermeld in 'Ancient Monuments of the Mississippi Valley', een historisch werk uit 1848 over de onderzoeken van Ephraim George Squier en Edwin Hamilton Davis.

De bouw van Serpent Mound wordt toegeschreven aan drie verschillende prehistorische, inheemse culturen. Aanvankelijk werd de Adena cultuur of de Hopewell cultuur verantwoordelijk geacht voor de bouw van de beeltenis, maar ondertussen zijn de meeste onderzoekers het er over eens dat de Fort Ancient cultuur Serpent Mound rond 1070 construeerde. Toch moeten er nog een heleboel anomalieën van 's werelds grootse beeltenis van een slang onderzocht worden.

Het Cherokee volk brengt de legende van de uktena, een gevleugelde waterreptiel met bovennatuurlijke krachten en een kostbare edelsteen in zijn kop en verwant aan de piasa en het gehoornd serpent, in verband met de Serpent Mound. In tegenstelling tot de verschillende andere artificiële heuvels in de omgeving bevat Serpent Mound echter geen menselijke resten. Serpent Mound werd dus al zeker niet geconstrueerd voor begrafenisdoeleinden, maar heeft misschien wel astronomische betekenissen:

• Clark en Marjorie Hardman publiceerden in 1987 dat het gebied rond de kop van de slang gealigneerd is met de ondergaande zon van de zomer zonnewende.
• William F. Romain denkt in de kronkels van het slangenlichaam een opeenvolging van maanalingnaties te hebben gevonden.
• Robert V. Fletcher and Terry L. Cameron zijn er van overtuigd dat de kronkels van Serpent Mound gealigneerd zijn met de twee jaarlijkse zonnewenden en equinoxen.

Als de bouw van Serpent Mound rond 1070 plaats heeft gevonden dan kunnen theoretisch gezien de bouwplannen beïnvloed zijn door twee astronomische gebeurtenissen: het heldere licht van de supernova die in 1054 zorgde voor het ontstaan van de Krabnevel in het sterrenbeeld Stier, ook bekend als M1, en de verschijning van de periodieke komeet Halley in 1066. Het licht van de supernova zou twee weken lang zichtbaar geweest zijn, zelfs gedurende de dag.

De staart van de komeet Halley verschijnt iedere 76 jaar altijd als een lange rechte lijn en lijkt dus in geen geval op het kronkelende lichaam van de slang. Er kunnen ook nog meerdere supernova's geweest tijdens de bouw van Serpent Mound. En hoewel de Krabnevel een spectaculaire astronomische aangelegenheid is kan het licht ervan geen inspiratie geweest zijn voor de aanleg van Serpent Mound.

Serpent Mound zou ook in overeenstemming met het patroon van sterren in het uitgestrekte sterrenbeeld Draak kunnen aangelegd zijn. Het sterrenbeeld past perfect in de beeltenis van de slang, met de toen geldende poolster Thuban (alpha Draconis), een ster in het sterrenbeeld Draak die ook bekend staat als Adib en "Staart van de Draak". Het geografisch centrum van het sterrenbeeld valt samen met de eerste van zeven bochten, gerekend vanaf het hoofd van de slang.
Sommige onderzoekers dateren de grondwerken van Serpent Mound tot circa 3000 voor Christus. Ze baseren zich daarvoor op de positie van het sterrenbeeld Draak en alpha Draconis. Door de precessie van de aardas stond rond 2700 voor Christus de noordelijke hemelpool in de buurt van deze ster en was alpha Draconis dus de Poolster. De alignatie van de afbeelding van de slang met de positie van de poolster laat ook zien hoe het ware noorden kan gevonden worden. Dit laatste werd pas in 1987 ontdekt omdat op Serpent Mound magneet- en moderne kompassen foutieve waarden lieten aflezen.

Een probleem dat geologen nog steeds bezig houdt is de kryptonvulkanische structuur van Serpent Mound. Sommige geologen denken dat Serpent Mound een krater is die zich vormde na de impact van een meteoriet zo'n 248 tot 286 miljoen jaar geleden. Anderen stellen dan weer dat de kryptonvulkanische structuur door krachten van binnen de aarde veroorzaakt werd, zoals bijvoorbeeld een explosie van gas uit een diepe magmabron. Maar stralenkegels (shatter cones), kegelvormige structuren in het gesteente onder Serpent Mound, worden enkel gevonden bij inslagkraters of ondergrondse kernproeven.

Sinds 7 april 2011 zijn archeologen op Serpent Mound aan de slag om uit te zoeken hoe oud Serpent Mound precies is (artikel). Sommigen denken immers dat Serpent Mount naar 800 voor Christus moet gedateerd worden. Dr. William Romain en een team archeologen van verschillende instituten zullen een aantal maanden onderzoek doen om de juiste ouderdom van Serpent Mound - voor eens en altijd? - te bepalen.

LSD: HOFMANN"S POTION

http://youtu.be/UQP1IsAv1jg

THE DIGITAL REVOLUTION

The digital revolution of the last decade has unleashed creativity and talent of people in an unprecedented way, unleashing unlimited creative opportunities. But does democratized culture mean better art, film, music and literature or is true talent instead flooded and drowned in the vast digital ocean of mass culture? Is it cultural democracy or mediocrity? This is the question addressed by PressPausePlay, a documentary film containing interviews with some of the world's most influential creators of the digital era.

http://youtu.be/-rvlaTg3vPg

1

GELOOF&WETENSCHAP

CHARLES DARWINS ‘STRUGGLE FOR FAITH’

Pieter Gorissen



Richard Dawkins beschouwt Charles Darwin als zijn belangrijkste broeder in het ongeloof: ‘An atheist before Darwin could have said, following Hume: "I have no explanation for complex biological design. All I know is that God isn’t a good explanation, so we must wait and hope that somebody comes up with a better one." I can’t help feeling that such a position, though logically sound, would have left one feeling pretty unsatisfied, and that although atheism might have been logically tenable before Darwin, Darwin made it possible to be an intellectually fulfilled atheist.’ Dawkins staat in een traditie die teruggaat op de pleidooien van Thomas Huxley in Darwins eigen dagen. De effectiviteit van deze langdurige campagne kan moeilijk betwist worden. Velen associëren de evolutietheorie met het atheïsme. Ook voor veel christenen vormen ‘Charles Darwin’ en ‘ongeloof’ synoniemen. Een maar weinig gestelde vraag is, hoe stond de christelijk opgevoede Charles hier zelf in? Vormden geloof en wetenschap (op den duur) tegengestelde grootheden in zijn leven? Voerde hij een innerlijke strijd op dit gebied? In welke mate werden zijn religieuze overtuigingen beïnvloed door wat hij ontdekte? Zag hij zich (uiteindelijk) voor de keus gesteld om te kiezen tussen God en de evolutietheorie?

DARWIN-INDUSTRIE



Charles gooide bijna niets weg van wat hij opschreef. Een aantekening op een uitgescheurde bladzijde, brieven, van commentaar voorziene overdrukken, geheime dagboeknotities, (auto)biografische bespiegelingen, alles werd zorgvuldig bewaard. We weten daardoor zoveel van hem (naast zijn negentien boeken!) dat zich een heuse ‘Darwin-industrie’ kon ontwikkelen. Wereldwijd houden talloze academici zich continu bezig met zijn nalatenschap én met elkaars analyses. Een goede gids in dit woud van informatie is het bijna duizend bladzijden tellende Darwin: De biografie van Adrian Desmond en James Moore. In dit boek, dat door velen is bestempeld als dé definitieve biografie, zien we Charles in zijn sociale en culturele context. Hierdoor wordt inzichtelijk wat deze bescheiden gentleman, die veel te verliezen had, ertoe dreef om er van die ketterse ideeën op na te houden. De basisgegevens van dit artikel zijn ontleend aan deze biografie van Desmond & Moore (bioloog resp. theoloog/geschiedkundige).

JEUGD EN STUDIE

Charles Robert Darwin werd op 12 februari 1809 geboren in het gezin van Robert Waring Darwin en Susannah Wedgwood. Zijn opa van vaders kant was Erasmus Darwin, een vrijdenker. Hij schreef het geneeskundig-evolutionaire boek Zoonomia. Opa van moederskant, Josiah Wedgwood (grondlegger van het gelijknamige aardewerkimperium), stond bekend als een toegewijd christen. Hij behoorde tot de unitaristen, een christelijke stroming die de trinitarische leer en goddelijkheid van Jezus verwerpen. Dit gemengde klimaat van christendom en vrijdenkerij was ook kenmerkend voor het gezin waarin Charles opgroeide. Pa was, evenals opa Darwin, een vrijdenker. Dat hield hij 2

evenwel binnenskamers uit vrees dat het zijn maatschappelijke positie als arts en landjonker zou schaden. Het was ook vanwege die positie dat hij Charles in de Anglicaanse kerk liet dopen. Susannah was wel gelovig. Zij nam haar zoon elke zondag mee naar de unitaristische kerk. Diezelfde denominatie kleurde ook zijn basisonderwijs.

Kort na Charles’ achtste verjaardag overlijdt Susannah, waarna tienerzus Caroline de opvoeding voor haar rekening neemt. Caroline deelt haar moeders vroomheid en onderwerpt de jonge Charles aan een strenge tucht. Hieraan weet hij pas te ontsnappen als hij op de kostschool van eerwaarde Samuel Butler zit. Caroline zou zich evenwel altijd verantwoordelijk blijven voelen voor Charles. Vanaf het moment dat hij in Edinburgh geneeskunde studeert, ontstaat een intensieve briefwisseling tussen de twee. Daarbij gaat het geregeld over geestelijke zaken. Zo spoort ze hem aan de Bijbel te gaan lezen zodat hij zou leren ‘wat gevoeld en gedaan moest worden om na de dood in de hemel te komen’. De reden daarvan steekt ze niet onder stoelen of banken: ‘Ik vermoed dat je nog niet bereid bent om de gelofte te doen.’ Charles reageerde hierop toegeeflijk, maar gaf ook aan veel te houden van de evangeliën. Zijn studie in Edinburgh werd vroegtijdig afgebroken. De colleges verveelden hem en hij walgde van de anatomielessen omdat hij niet tegen bloed kon.

Een jaar later gaat Charles naar Cambridge om aan Christ’s College een opleiding tot geestelijke binnen de Anglicaanse kerk te volgen. The Evidence of Christianity Derived from its Nature and Reception van John Bird Sumner hadden hem hier mede toe overgehaald. Door dit boek besefte Charles dat Jezus daadwerkelijk bestaan had en dat wij ‘enkel en alleen door de goddelijkheid [van Jezus] de reeks tekenen en waarschijnlijkheden [kunnen] verklaren’. Gaandeweg de studie temperde zijn enthousiasme. Op een eerlijk moment bekende hij een vriend dat als de bisschop hem zou vragen of hij werkelijk innerlijk werd gedreven en bewogen door de Heilige Geest om in dienst van de kerk te treden, hij dit ontkennend zou moeten beantwoorden. De werken van William Paley beurden hem echter vaak weer op, met name A view of the Evidences of Christianity, waarin door middel van deducties het bestaan van God, de mogelijkheid van openbaring en wonderen, de goddelijkheid van Jezus en de betrouwbaarheid van de evangeliën werd bewezen. Delen van dit boek kende Charles uit het hoofd. Dat gold ook voor Paley’s Natural Theology. Hierin wordt geconstateerd dat alle schepsels ingewikkelde constructies zijn en voortreffelijk afgestemd op hun leefomgeving. Het is duidelijk dat deze ‘ontwerpen’ verwijzen naar een Ontwerper, op dezelfde manier als een horloge naar een horlogemaker verwijst. En omdat wij het ‘kunstwerk’ kennen, kunnen we ook iets zeggen over de eigenschappen van de Kunstenaar. Paley: ‘Waar ik mijn oog op een voorjaarsmorgen of een zomeravond ook laat vallen, talloze gelukkige schepsels verschijnen in mijn blikveld.’ De schepping wijst op een liefdevolle en almachtige Schepper. 3

ONTDEKKINGEN
Na het behalen van zijn bul in Cambridge besluit Charles zijn wijding tot priester nog even op te schorten. Op voorspraak van prof. John Stevens Henslow belandt hij op de Beagle, het schip dat hem in vijf jaar rond de wereld zou voeren. Deze reis zou hij later typeren als ‘de belangrijkste gebeurtenis van mijn leven’. Er is weinig informatie over Charles’ geloofsleven in deze periode. Wat we wel weten uit de reisverslagen is dat hij bijvoorbeeld hartelijk werd uitgelachen door een aantal officieren toen hij ‘de Bijbel aanhaalde als onweerlegbare autoriteit op het gebied van een of andere morele kwestie’. In Buenos Aires bezoekt Charles een dienst van de Rooms-Katholieke Kerk die hem aanspreekt omdat deze ‘vergeleken met de protestantse [dienst] van veel meer hartstocht getuigt’. Achteraf zou hij over de Beagle-tijd opmerken dat hij ‘geen enkele twijfel had over de strikte en letterlijke waarheid van elk woord […] in de Bijbel’. Toch zou zijn toekomst niet in de geestelijkheid liggen. De geologie en het natuuronderzoek blijken zijn grote passies te zijn.

Na thuiskomst in Engeland zou het nog ruim twintig jaar duren voordat Charles zijn theorie over evolutie door natuurlijke selectie openbaar maakte in zijn beroemdste publicatie Over het ontstaan van soorten. Tot die tijd vertrouwde hij zijn ideeën alleen toe aan geheime dagboeken. Hij vreesde de negatieve reacties die het in de academische wereld – die nauw verbonden was met de kerk – zou oproepen. Te beweren dat soorten niet ineens en onveranderlijk waren geschapen, maar geleidelijk en ‘uit elkaar’, was regelrechte ketterij. Toen hij hierover eens bij een vriend zijn hart luchtte, was dit alsof hij een ‘moordbekentenis’ aflegde. De geestelijke in spe voelde zich geregeld een ‘kapelaan van de duivel’.



Charles sprak thuis zo min mogelijk over de strijd die in zijn binnenste woedde. In 1839 was hij getrouwd met Emma Wedgwood. Emma staat bekend als een zeer gelovige vrouw die zich geregeld zorgen maakte over de geloofstwijfels van haar man. Aan de vooravond van hun huwelijk had ze hem geschreven: ‘Ik vrees dat onze meningen over het belangrijkste onderwerp sterk verschillen. Mijn verstand zegt dat oprechte en gewetensvolle twijfels geen zonde kunnen zijn, maar mijn gevoel zegt mij dat het een pijnlijke kloof tussen ons zal worden.’ Het zouden profetische woorden blijken te zijn.

Toen hun oogappeltje Annie op tienjarige leeftijd overleed, was het voor Charles gedaan met het christelijk geloof. Hij ondervond aan het sterfbed van zijn dochtertje wat hij ook in de natuur waarnam: een meedogenloze strijd om het bestaan. Annie deelde in de ‘onbeholpen, verspillend , stompzinnige en afschuwelijk wrede werken der natuur’ (een typering die Charles gebruikt vlak voordat hij begint aan zijn Ontstaan van soorten en kort na het overlijden van zijn jongste zoontje Charles Waring), en ook nu was er geen God geweest die op bovennatuurlijke wijze had ingegrepen. Het betekende voor hem een regelrechte falsificatie van Paley’s kijk op de schepping, die alleen het complexe en mooie kon verklaren. In die trant schrijft hij aan botanicus Asa Gray: ‘Waarom al die ellende als alles door God is bepaald? Ik kan mijzelf er niet van overtuigen dat een weldoende en almachtige God de Ichneumonidae [sluipwespen] opzettelijk zo 4

geschapen heeft dat zij zich voeden met levende rupsen.’ Later kon Charles zich überhaupt niet meer voorstellen dat iemand nog kon wensen dat het christelijk geloof het ware was. Het Nieuwe Testament maakte immers duidelijk dat ‘mensen die niet geloven, en daartoe zouden ook mijn vader, mijn broer en bijna al mijn beste vrienden behoren, eeuwig gestraft worden (...) dat maakt het tot een weerzinwekkende leer.’

In Over het ontstaan van soorten neemt Charles evenwel geen stelling in tegen het bestaan van God of het christelijk geloof. Hij gebruikt zo’n honderd keer het woord ‘schepping’ of een equivalent daarvan. De ontwerpgedachte is zelfs herkenbaar in het slotbetoog: ‘There is grandeur in this view of life, with its several powers, having been originally breathed by the Creator into a few forms or into one; and that, whilst this planet has gone cycling on according to the fixed law of gravity, from so simple a beginning endless forms most beautiful and most wonderful have been, and are being, evolved.’ De woorden ‘by the Creator’ worden overigens pas vanaf de tweede druk vermeld. Wat juist in de tweede druk verdwijnt is het openingscitaat van Francis Bacon: ‘Let no man (…) think or maintain that a man can search too far or be too well studied in the book of God’s word or in the book of God’s works (…), but rather let man endeavour an endless progress or proficiency in both.’

LAATSTE JAREN

Als Charles op leeftijd is en Over het ontstaan van soorten een bestseller blijkt, ontvangt hij uit allerlei landen brieven van voorgangers en evangelisten over zijn geloofsleven. De antwoorden die hij terugschrijft zijn vrij expliciet: ‘Het spijt me u te moeten berichten dat ik niet geloof in de Bijbel als goddelijke openbaring en derhalve evenmin in Jezus Christus als zoon van God.’ Nee, hij ‘geloofde niet dat er ooit een openbaring was geweest. En wat het leven na de dood betreft, daar moet een ieder zelf maar een keus maken tussen tegenstrijdige en onduidelijke waarschijnlijkheden’. Het hiernamaals bleef Charles wel achtervolgen. Emma had hem ooit in een brief aangegeven bang te zijn dat hij door zijn twijfels Christus’ openbaring van het eeuwige leven zou opgeven en zo zijn verlossing zou verspelen. Het zou een ramp zijn ‘als ik zou denken dat wij elkaar niet eeuwig toebehoren’, schreef ze. Over deze brief zei Charles op latere leeftijd tegen Emma: ‘Als ik dood ben, weet dan dat ik dit menigmaal gekust en beweend heb.’

‘Geloof je nog in God?’ ‘Zijn theïsme en evolutieleer verenigbaar?’ Toen die vragen aan de oude Charles gesteld werden gaf hij aan ‘nooit of te nimmer een atheïst [te zijn] geweest in die zin dat hij het bestaan van God had ontkend’. Daartoe bestond ook geen aanleiding. Met een verwijzing naar Charles Kingsley en Asa Gray zei Charles – Dawkins ten spijt – dat je zonder twijfel ‘een fervent theïst én evolutionist [kunt] zijn’. Charles liet ook Gray’s Natural Selection is not inconsistent with Natural Theology importeren en verspreiden.

Eind 2008 kwam de Nederlandse vertaling van het boek van Desmond & Moore uit. Voor die gelegenheid interviewde de Volkskrant op 25 okt. 2008 James Moore. Moore benadrukt in het interview dat het ‘een algemene misvatting [is] om te denken dat religie en wetenschap in Darwins tijd tegenover elkaar stonden. In die tijd wás er gewoon niets anders dan een religieus wereldbeeld – "de wetenschap" bestond nog niet’. Charles probeerde veeleer zijn bevindingen in te passen binnen zijn gelovige kijk op het leven: ‘Zijn Ontstaan [der soorten] is een argument dat Gods 5

natuurwetten wil verklaren. Darwin was het erom te doen miraculeuze scheppingsverhalen in de ban te doen, niet God van zijn troon te stoten.’ Janet Brown schrijft over deze ‘aanval’ op de toen gangbare uitleg van Genesis: ‘Hoe verrassend het ook lijkt, er was niet veel langdurige oppositie tegen Darwins boek op grond van het feit dat het het scheppingsverhaal in twijfel trok. Sinds de Verlichting hadden bijbelgeleerden christenen steeds sterker aangemoedigd de vroege verhalen te zien als krachtige metaforen in plaats van letterlijke beschrijvingen. Bijbels fundamentalisme is eerder een hedendaags dan een victoriaans verschijnsel.’ Wat meer gevreesd werd door de kerk was dat de evolutietheorie haar rol bij het bewaken van de zeden en sociale stabiliteit zou ondermijnen.

Voordat Charles in de Westminster Abbey op 26 april 1882 ter ruste werd gelegd stelde The Standard in een terugblik op zijn leven dat ‘echte christenen de belangrijkste wetenschappelijke feiten van de evolutie kunnen aanvaarden, zoals ze ook doen bij de sterrenkunde en de geologie, zonder vooringenomen houding jegens oudere en gekoesterde overtuigingen.’ Hiermee kon Charles dus van harte instemmen, al zou hij zich nooit tot de ‘echte christenen’ rekenen: ‘Ik denk dat ik mijn geestestoestand over het algemeen (en naarmate ik ouder word steeds meer), maar niet altijd, het best kan beschrijven als die van een agnost.’

Elizabeth Reid, alias ‘Lady Hope’, verspreidde het gerucht dat Charles op zijn sterfbed heeft gezegd: ‘Ik wenste wel dat ik nooit mijn evolutietheorie had verkondigd!’ Hij zou de evangeliste ook hebben gesmeekt een menigte mensen te verzamelen tot wie hij kon spreken over Jezus en zijn zaligheid. Charles’ dochter Henrietta heeft dit verhaal naar het rijk der fabelen verwezen; zo ook James Moore in The Darwin Legend na uitvoerig onderzoek. Geloof en twijfel zouden tot het laatst om voorrang strijden bij Charles. Zijn laatste woorden waren voor zijn geliefde Emma: ‘Ik ben helemaal niet bang om dood te gaan.’

LITERATUUR

Browne, J. 2008. Over het ontstaan van soorten van Darwin. Een biografie. Mets & Schilt Uitgevers Amsterdam.

Darwin. C.R. (vert. Lamaker, F). 2000. De autobiografie van Charles Darwin. 1809-1882. De oorspronkelijke versie. Uitgeverij Nieuwezijds, Amsterdam.

Desmond, A. en Moore, J. 2008. Darwin. De biografie. Nieuw Amsterdam Uitgevers, Amsterdam.

Sydow, M. von. 2005. Charles Darwin: A Christian Undermining Christianity? On Self-Undermining Dynamics of Ideas Between Belief and Science. In: D.M. Knight & M. Eddy, Science and Beliefs: From Natural Philosophy to Natural Science, 1700-1900. Ashgate, Burlington.

Drs. Pieter Gorissen (1975) studeerde Regionale Geografie aan de Rijksuniversiteit Groningen en Bijbelse en Systematische Theologie aan de Evangelische Theologische Academie te Steenwijk. Momenteel werkt hij als planoloog op een bureau voor stedenbouw en ruimtelijke ordening. Daarnaast volgt hij de Master Missionaire Gemeente aan de Theologische Universiteit Kampen (Broederweg).